SCAPE is toonaangevend in binnen- en buitenland
De Belgische kustlijn zal in de toekomst hevig onder druk komen te staan door de opwarming van het klimaat. Het Interregproject SCAPE wil alvast voorzorgsmaatregelen nemen. Gesteund door de Europese Unie ontwikkelde SCAPE pilootprojecten in Oostende en Knokke, maar ook Groot-Brittannië en Nederland delen in het succes.
‘Changing climate change adaptive places’, zo luidt de naam van het project SCAPE voluit. In samenwerking met het Verenigd Koninkrijk en Nederland – niet toevallig ook Noordzeelanden – leidt Oostende SCAPE. De Belgische kuststreek kreeg drie verschillende pilootprojecten toebedeeld. De multifunctionele Tuinen van Stene vormen de stadsrandpiloot. Daarnaast kreeg Oostende ook nog een city river op de Oosteroever, die overtollig water moet opnemen in een verstedelijkt gebied. Natuurpark het Zwin in Knokke mocht de oude dijk vernieuwen, waarbij SCAPE een afwateringssysteem voorzag.
Overstromingen en verzilting tegengaan
“Veel mensen denken dat het gevaar van de klimaatopwarming uit zee zal komen, maar eigenlijk vrezen we meer voor inlandse overstromingen door regenbuien”, zo vertelt Kathy Belpaeme, die lange tijd verantwoordelijk was voor het project. “Vlaanderen is erg verstedelijkt, waardoor het water niet natuurlijk gedraineerd kan worden. In Stene en in het Zwin hebben we ook het gevaar van verzilting aangepakt.”
“De afwatering in Het Zwin en de city river op de Oosteroever in Oostende zijn revolutionair”, aldus Kathy. “We kunnen het zoete en zoute water strikt gescheiden houden door middel van een ingenieus riolerings- en grachtensysteem. De rioolbuizen van de city river zijn extra breed en geperforeerd. Bovendien is een deel bovengronds geïnstalleerd, waardoor de druk afneemt en de watercapaciteit bijgevolg toeneemt. Daardoor zullen overstromingen gemakkelijker opgevangen kunnen worden. SCAPE is op dat vlak toonaangevend in België, maar ook in het buitenland kijkt men met grote ogen naar de sites aan de Belgische kust.”
Ook de multifunctionaliteit van SCAPE gooit hoge ogen. Zo koppelde het project zijn expertise op vlak van waterbeheer aan andere domeinen, zoals landbouw. Pieter Moenaert van de Biopluktuin beheert het landbouwgedeelte van de Tuinen van Stene. “De Oostendenaars kunnen in onze Biopluktuin groenten komen oogsten of wekelijkse pakketten afhalen”, zo begint Pieter. “Wij zijn een Community Supported Agriculture (CSA) project. De leden van onze ‘gemeenschap’ dragen de volledige kosten om onze boerderij draaiende te houden, maar zo spreiden we ook het risico op een slechte oogst.”
“Zonder SCAPE zouden we een stuk minder ver staan,” stelt Pieter. “Door de ingrepen op het vlak van waterbeheer kunnen we de Biopluktuin zelfvoorzienend bewateren. SCAPE heeft waterbuffers gecreëerd voor ons, waardoor we volledig autonoom kunnen werken qua waterverbruik. Bovendien heeft SCAPE de verzilting van het water grotendeels opgelost.” Grondwater verzilt niet doordat de zee nabij is, maar wel door het overvloedig oppompen. Het is een fenomeen waarmee ook de mediterrane landen kampen. Het project, dat 6 350 313,15 euro gekost heeft, loopt nu op zijn einde, maar het is nog niet duidelijk of er een concreet vervolg komt op deze pilootprojecten. Volgens Kathy Belpaeme zal de expertise van SCAPE in de toekomst van pas komen bij de uitvoering van andere waterbeheerprojecten.
